Od kilku lat w Bydgoszczy podejmowane są działania, zmierzające do poprawy jakości powietrza. Zaliczyć do nich można nie tylko udzielanie mieszkańcom wsparcia finansowego na wymianę starych i niesprawnych urządzeń grzewczych, ale także liczne akcje edukacyjne związane z likwidacją niskiej emisji.
? Miasto podejmuje szereg działań mających na celu eliminowanie dymu węglowego z powietrza ? podkreśla prezydent Bydgoszczy, Rafał Bruski. ? Wspieramy mieszkańców m.in. poprzez dofinansowywanie inwestycji wymiany ogrzewania węglowego na proekologiczne. Co roku program ten cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Dofinansowujemy z budżetu miasta koszty zakupu lub zakupu i montażu urządzeń ekologicznych ? wyjaśnia prezydent.
Dotacje na zmianę sposobu ogrzewania z węglowego na bardziej ekologiczne są udzielane od 2006 r. Właściciele, współwłaściciele i najemcy samodzielnych lokali lub budynków mieszkalnych usytuowanych na terenie Bydgoszczy mogą otrzymać dofinansowanie w wysokości 70% poniesionych kosztów na zakup lub zakup i montaż nowych urządzeń grzewczych. Otrzymują jednak nie więcej niż 3000 zł. Beneficjenci tych środków mogą je przeznaczyć na zakup kotłów elektrycznych, olejowych lub gazowych, automatycznych kotłów opalanych biomasą bez możliwości spalania innych rodzajów paliwa, urządzeń wykorzystujących energię ziemi (pompy ciepła), urządzeń wykorzystujących energię eklektyczną, bądź też urządzeń pobierających energię z sieci ciepłowniczej. Łącznie w latach 2006-2013 na działania polegające na wymianie źródła ciepła wydatkowano ponad 2,3 mln zł (tab. 1). W większości inwestycje te polegały na instalacji ogrzewania gazowego. W 2014 r. na realizację przedsięwzięcia polegającego na wymianie ogrzewania węglowego na ekologiczne urządzenie grzewcze przeznaczono 200 000 zł i podpisano 70 umów.

Dofinansowanie modernizacji źródeł ciepła w latach 2006-2013.

Budżet z KAWKĄ
Pod koniec marca br. Rada Miasta wprowadziła poprawkę do budżetu, uwzględniającą dofinansowanie uzyskane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotacja przyznana została w ramach programu priorytetowego pn. ?Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii. Część 1 ? Program pilotażowy KAWKA?. Celem programu jest zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza w strefach, w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów stężeń tych zanieczyszczeń, dla których zostały opracowane programy ochrony powietrza. Zaplanowane przez miasto działania polegać będą na likwidacji węglowego systemu ogrzewania w piętnastu budynkach należących do miasta, a będących w zarządzie Administracji Domów Miejskich. Nieruchomości te podłączone zostaną do miejskiej sieci ciepłowniczej, ponadto wymieniona w nich zostanie stolarka okienna i drzwiowa oraz będzie wykonane docieplenie przegród międzyokiennych. Prace zostaną zakończone w 2015 r. W ramach programu przeprowadzona będzie również kampania edukacyjna, mająca na celu uświadomienie mieszkańcom, jakie zagrożenie dla środowiska stanowi palenie w tradycyjnych piecach węglowych. Całkowity koszt przedsięwzięcia wynosi ponad 5,3 mln zł, z czego w 2014 r. zostanie wydatkowane ponad 1,4 mln zł, a w 2015 ? blisko 3,9 mln zł.

Zaprogramowane działania

Likwidacja niskiej emisji znalazła też szczególne miejsce w Programie ochrony środowiska dla miasta Bydgoszczy na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 r. Za cel postawiono sobie likwidację kotłów węglowych i podłączenie mieszkańców do miejskiej sieci ciepłowniczej, wymianę starych kotłów węglowych na: gazowe, retortowe, na biomasę, olejowe i ogrzewanie elektryczne akumulacyjne, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz termomodernizację budynków jedno- i wielorodzinnych. Ponadto uznano za konieczne wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ustaleń dotyczących zaopatrzenia w energię cieplną: z miejskiej sieci ciepłowniczej (po jej rozbudowie o niezbędne odcinki sieci) oraz na zasadach indywidualnych z możliwością wykorzystania: gazu z sieci gazowej, oleju opałowego, energii elektrycznej, źródeł energii odnawialnej (np. poprzez zastosowanie kolektorów słonecznych, pomp ciepła itp.) oraz z dopuszczeniem innych paliw przy zastosowaniu instalacji i urządzeń wykorzystujących niskoemisyjne technologie spalania oraz umożliwiające osiągnięcie jak najwyższej sprawności w procesie uzyskania energii cieplnej.

Stop azbestowi

Z likwidacją niskiej emisji, a tym samym troską o czyste powietrze, wiąże się także realizacja programów, mających na celu usuwanie azbestu. Takie działania podejmowane są także w Bydgoszczy, gdzie od 2006 r. unieszkodliwiono ponad 300 Mg azbestu, co kosztowało miasto ponad 100 tys. zł (tab. 2). W latach 2010-2013 na usuwanie azbestu z terenu Bydgoszczy pozyskano środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Inwentaryzacja wyrobów zawierających azbest na terenie Bydgoszczy została opracowana w 2007 r. wraz z ?Programem usuwania wyrobów zawierających azbest dla Miasta Bydgoszczy?. Program przyjęto Uchwałą nr XXVI/336/08 Rady Miasta Bydgoszczy z 13 lutego 2008 r. W 2010 r. przeprowadzono jej weryfikację. Od 2011 r. na bieżąco jest ona uzupełniana m.in. o informacje spływające od mieszkańców oraz w związku z realizowanym dofinansowaniem usuwania wyrobów zawierających azbest, na podstawie przesyłanych przez osoby fizyczne danych o wyrobach zawierających azbest.

Tab.2. Likwidacja azbestu w Bydgoszczy w latach 2006-2013.

Kształtowanie postaw

Świadomość społeczeństwa w zakresie konieczności likwidacji niskiej emisji jest wciąż niewielka, dlatego niezmiernie ważna jest edukacja w tym zakresie. W listopadzie 2011 r. wraz z Fundacją Ekologiczną Arka Urząd Miasta Bydgoszczy zorganizował obchody Dnia Czystego Powietrza. Ich elementem były warsztaty dydaktyczne dotyczące problemu spalania odpadów w piecach domowych, a także wystawa pt. ?Kochasz dzieci, nie pal śmieci”, dotycząca różnych aspektów zagospodarowania odpadów, ze szczególnym naciskiem na problem spalania śmieci w domowych paleniskach. Innym razem częścią obchodów Dnia Czystego Powietrza był konkurs plastyczny i fotograficzny pod hasłem: ?Nie palę śmieci przyłączam się do gazowej sieci”. Ciekawą inicjatywą propagującą konieczność walki o czyste powietrze była zorganizowana w lutym br. akcja ?Ubierz swój dom?. W jej ramach odbyły się m.in. warsztaty, podczas których można było przekonać się ile energii zużywają popularne urządzenia domowe, zrozumieć, jak są zbudowane, ile pobierają prądu nawet, gdy nie są używane oraz ile kosztuje energia, którą czerpią urządzenia starego typu.

O tym, jak ważne są dla Bydgoszczy zagadnienia związane z likwidacją niskiej emisji świadczy także fakt, że tematem tegorocznego XXII Forum Ochrony Środowiska (5 czerwca br.) była właśnie niska emisja. W spotkaniu, które odbyło się pod hasłem ?Niska emisja ? szanse i zagrożenia? wzięli udział uczniowie gimnazjum oraz szkół zawodowych i średnich z Bydgoszczy.

Łukasz Bandosz