Licząca nieco ponad 9 tys. mieszkańców gmina miejsko-wiejska Karlino położona jest w północno – wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie białogardzkim. Obecność  wielu zakładów przemysłowych w dużej mierze odpowiada za zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego na terenie gminy, jednakże największym ich źródłem zanieczyszczeń powietrza jest gospodarka cieplna, w tym lokalne kotłownie i paleniska domowe wprowadzające, do powietrza, zwłaszcza w sezonie grzewczym, związki lotne powstałe w wyniku spalania węgla i drewna.

Program Ochrony Środowiska

Mimo to władze gminy uznały niską emisję za jedno z największych zagrożeń dla środowiska związanych z gospodarką komunalną. Odpowiednie zapisy znalazły się w  lokalnym Programie Ochrony Środowiska na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019. Dokument ten określa m.in. priorytety w zakresie ochrony środowiska w gminie. Jednym z celów strategicznych programu jest Poprawa jakości powietrza oraz wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł energii (OZE).Głównym kierunkiem działań w tym zakresie jest ograniczenie niskiej emisji do powietrza. Cel ten władze gminy chcą osiągnąć m.in. poprzez:

• sukcesywną termomodernizację budynków na terenie gminy, w tym termomodernizację obiektów użyteczności publicznej,
• wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii (pompy ciepła, kolektory słoneczne,
• likwidację źródeł niskiej emisji oraz modernizację nieefektywnych systemów grzewczych (wymiana kotłów węglowych na bardziej przyjazne środowisku)
• kontrolę gospodarstw domowych w zakresie posiadania umów na odbiór odpadów (ograniczanie nielegalnego spalania odpadów)
• uwzględnianie w nowo tworzonych
  i aktualizowanych planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników nie powodujących nadmiernej ?niskiej emisji?, PM10 oraz projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnienie ?przewietrzania? ze szczególnym uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie,
• ciągłą gazyfikację gminy.

Wsparcie ze Szwajcarii i UE

Szczególnie dużo uwagi władze gminy poświęciły problematyce termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. Działania te prowadzone są intensywnie już od 2010 roku, kiedy to Związkowi Miast i Gmin Dorzecza Parsęty udało się uzyskać dofinansowanie do projektu pn. ?Działania infrastrukturalne na rzecz poprawy stanu środowiska w obiektach użyteczności publicznej na terenie Dorzecza Parsęty? w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. W ramach projektu prowadzono m.in.  instalację kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej, a także wymieniano lub modernizowano źródła ciepła wraz z instalacją grzewczą w publicznych zakładach opieki zdrowotnej i publicznych szkołach (wymiana wysokoemisyjnych kotłowni węglowych na kotłownie nowoczesne-w tym gazowe). Dzięki temu udało się zainstalować węzły cieplne z pompami ciepła, mikroturbiny wiatrowe czy ogniowa fotowoltaiczne w kilku świetlicach na terenie gminy, a także przedszkolu, szkole podstawowej czy hali widowiskowo-sportowej w Karlinie. Dodatkowe środki udało się uzyskać w ramach projektu pt. ?Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej na terenie powiatów: białogardzkiego, drawskiego, kołobrzeskiego, koszalińskiego, szczecineckiego i świdwińskiego?. Dzięki tym funduszom udała się termomodernizacja m.in. karlińskiego ratusza, biblioteki czy ośrodka kultury, a także w wielu szkołach i świetlicach wiejskich na terenie gminy. Dodatkowo, w związku z nowym podejściem do finansowania projektów w ramach funduszy Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020, Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty przystąpił do opracowania Kontraktu Samorządowego, który integrował będzie wszystkie projekty inwestycyjne dotyczące m.in. termomodernizacji. W ramach tego projektu mieszkańcy gminy mogą zgłaszać propozycje w zakresie termomodernizacji wielorodzinnych budynków mieszkalnych

Edukacja ekologiczna

Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty z siedzibą w Karlinie realizuje też, od listopada 2013 r. akcję  ?STOP niskiej emisji ? nauka poprzez realizację programów edukacyjnych?. Celem projektu jest uświadomienie społeczeństwu zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska wynikającego z użytkowania przestarzałych palenisk węglowych oraz spalania złych gatunków węgla i odpadów w nieprzystosowanych do tego paleniskach, a także wskazanie alternatywnych, ekologicznych sposób ogrzewania domów, poprzez zastosowanie m.in. źródeł energii odnawialnej. Akcja skierowana jest przede wszystkim do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalncyh, a także dla nauczycieli, pracowników świetlic, przedstawicieli ośrodków kultury, bibliotek i pracowników organizacji pozarządowych działających w sferze edukacji

Pozostałe działania

W gminie dokonano też identyfikacji możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii na budynkach użyteczności publicznej ? głównie świetlic wiejskich, szkół podstawowych i innych budynków będących własnością samorządu. Kolejnym działaniem było opracowanie i realizacja ?Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Miasta i Gminy Karlino na lata 2009-2032?. W ramach projektu ?Demontaż i unieszkodliwianie azbestu na terenie miasta i gminy Karlino – AZBEST 2011 ? etap III, usuwanie elementów dachów zawierających azbest, unieszkodliwianie wyrobów azbestowych?,  udało się usunąć z budynków leżących na ternie gminy azbest w ilości 27 Mg (ok. 1.500 m2). Zorganizowano też wsparcie finansowe dla mieszkańców likwidujących pokrycie dachowe z wbudowanymi elementami zawierającymi azbest. Poza tym rozbudowano, przebudowano i wyremontowano drogi, w  celu poprawy jakości nawierzchni, a tym samym ograniczono emisję zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł komunikacyjnych.

Bartosz Zujewski

Fot. www.sgpeo.pl