?Kawka” ? to ogólnopolski program, w ramach którego z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w Gdańsku można pozyskać środki między innymi na likwidację uciążliwych pieców i lokalnych kotłowni węglowych, które możemy zastąpić ciepłem systemowym Miejskiego Przedsiębiorstwa Infrastruktury ?KOS-EKO?. Celem programu jest likwidacja w Kościerzynie tzw. niskiej emisji, czyli emisji do powietrza szkodliwych zanieczyszczeń, które powstają m.in. na skutek spalania węgla w domowych piecach grzewczych powodując w ten sposób przekroczenia stężenia. 

Ciepło wytworzone w ciepłowni K-1 i kotłowniach sezonowych K-2 i K-3 dystrybuowane jest w mieście za pomocą rozgałęzionych wysokoparametrowych sieci ciepłowniczych i przyłączonych do niej za pomocą wymiennikowych grupowych węzłów cieplnych rozgałęzionej sieci niskoparametrowej. Ciepło systemowe wykorzystywane jest przez odbiorców ciepła do ogrzewania budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej za pomocą lokalnych węzłów cieplnych przyłączonych do sieci wysokoparametrowej lub za pomocą przyłączy bezpośrednich w przypadku sieci niskoparametrowych.

Poza centralnym systemem ciepłowniczym na terenie miasta występują kotłownie indywidualne opalane drewnem i węglem, olejem opałowym i gazem ziemnym. W starej części Kościerzyny zdecydowana większość mieszkań (80%) opalanych jest piecami węglowymi o niskiej sprawności wytwarzania ciepła (źródło: Program ochrony powietrza dla strefy kartusko-kościerskiej).

Głównym problemem dotykającym Kościerzynę jest nadmierna emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza. Kościerzyna zaliczana jest do jednej z czterech stref woj. pomorskiego  najbardziej zanieczyszczonych pod względem pyłu zawieszonego i na podstawie Uchwały nr 753/XXXV/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25.11.2013 r. została objęta przez Sejmik Województwa Pomorskiego naprawczym Programem Ochrony Powietrza. Stan powietrza w Kościerzynie został szczegółowo opisany w Programie ochrony powietrza dla strefy pomorskiej. Z treści dokumentu wynika, iż   został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benz(a)piranu.  Problem nadmiernej emisji zanieczyszczeń do powietrza jest bezpośrednim skutkiem niewłaściwej gospodarki cieplnej charakteryzuje się dużą liczbą lokalnych kotłowni i palenisk przydomowych, powodujących niską emisję. Problem ten jest w sposób ciągły rozwiązywany poprzez likwidacje lokalnych kotłowni z jednoczesnym podłączaniem ich do systemu ciepłowniczego. Celem Programu Ochrony Powietrza jest osiągnięcie dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM₁₀ oraz poziomu docelowego dla benzo[?]piranu, którego przekroczenia wskazały oceny jakości powietrza, wykonane przez Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektowa Ochrony Środowiska  w Gdańsku.

Dokument (Uchwała nr 753/XXXV/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25.11.2013 r.) wskazuje, iż przekroczenia poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM₁₀ są spowodowane przede wszystkim emisją powierzchniową (komunalną), w drugiej kolejności emisją liniową (komunikacyjną):

ü  w emisji powierzchniowej największy udział ma emisja z indywidualnego spalania paliw na cele komunalno-bytowe, gdzie dominują paliwa stałe ? węgiel i drewno;

ü  w emisji liniowej największy udział ma emisja z unosu, czyli z zabrudzenia suchego, wzniecanego podczas ruchu pojazdów, zalegającego na jezdni pyłu.

Ocena jakości powietrza prowadzona w dwóch punktach pomiarowych na terenie powiatu kościerskiego, w gminie miejskiej Kościerzyna wykazała, że w strefie objętej Programem w roku 2007 przekroczony został docelowy poziom benzo[?]pirenu o okresie uśredniania wyników pomiarów ? rok kalendarzowy ? 1 ng/m³, w punkcie pomiarowym na terenie powiatu kościerskiego, w gminie miejskiej Kościerzyna przy ul. Staszica, gdzie stężenie średnioroczne wyniosło 1,7 ng/m³  i przekroczyło poziom docelowy o 0,7 ng/m³ .

Zdecydowany wpływ na zanieczyszczenie powietrza w Kościerzynie ma zjawisko niskiej emisji czyli  emisji pyłów i szkodliwych gazów pochodzących z domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni węglowych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób. Jest ono obecne na tych obszarach miasta, które nie posiadają dostępu do sieci ciepłowniczej. Problem niskiej emisji związany jest ze stosowaniem urządzeń grzewczych o obniżonej sprawności w mieszkalnictwie komunalnym i indywidualnym. Do produkcji ciepła są wykorzystywane najtańsze i złej jakości paliwa energetyczne (niskokaloryczny węgiel, muł węglowy, a także wszelkie odpady z gospodarstw domowych, w tym również takie, które powinny zostać zutylizowane). Zły stan techniczny urządzeń i instalacji kotłowych oraz nieprawidłowa ich eksploatacja również ma wpływ na nadmierną emisję zanieczyszczeń do atmosfery.  Na przekroczenia dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń ma wpływ topografia terenu projektu. Znaczne różnice w wysokości n.p.m. pomiędzy centrum miasta, a jego peryferiami powoduje nagromadzenie szkodliwych związków chemicznych i słabe przewietrzanie niżej położonych części miasta Kościerzyna. Poza negatywnym oddziaływaniem na środowisko zawarte w emitowanych do powietrza spalinach tlenki węgla, siarki i azotu, groźne związki chloru, fluoru i metali ciężkich oraz pyły mają negatywny wpływ także na zdrowie ludzi ? głównie mieszkańców miasta. Szkodliwe związki chemiczne zawarte w powietrzu są przyczyną przede wszystkim chorób układu oddechowego. Wysoki poziom zanieczyszczeń przyczynia się do obniżenia jakości życia mieszkańców obszaru projektu i powoduje zwiększenie wydatków budżetu państwa na świadczenia z zakresu ochrony zdrowia, a także wydatków samych mieszkańców na usługi medyczne i środki farmaceutyczne. Aktualny stan powietrza obniża atrakcyjność turystyczną miasta. Posiadane walory historyczne i przyrodnicze,  a także bogate tradycje mają szczególne znaczenie dla rozwoju miasta pod kątem obsługi ruchu turystycznego.

Planowane przedsięwzięcie w części dotyczącej rozbudowy sieci ciepłowniczej zwiększy jej dostępność i umożliwi likwidację indywidualnych źródeł ciepła. Możliwość podłączenia obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej przyczyni się do zmniejszenia zjawiska niskiej emisji i zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza. Projekt skutkować będzie podniesieniem jakości życia mieszkańców. Dostępność miejskiej sieci ciepłowniczej sprzyja także podejmowaniu decyzji o lokowaniu przedsięwzięć inwestycyjnych na obszarze projektu. Teren posiadający dostęp do sieci oraz charakteryzujący się niskim poziomem zanieczyszczeń powietrza jest atrakcyjny nie tylko pod względem osiedleńczym ale również inwestycyjnym. Na poziom zanieczyszczenia środowiska naturalnego wpływa również świadomość mieszkańców  z zakresu ochrony środowiska i ekologii. Planowane, w ramach projektu, działania informacyjno-edukacyjne wspomogą realizację przedsięwzięcia i przyczynią się do ograniczenia zjawiska niskiej emisji.

Przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego w 2013 r. Program ochrony powietrza dla strefy pomorskiej, stwierdza  przekroczenia poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 oraz poziomu docelowego benz(a)piranu. W związku z przekroczeniami dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM₁₀ w strefie miejskiej Kościerzyny określa działania naprawcze dla miasta Kościerzyna. Harmonogram określony w Programie przewiduje, iż do końca 2017 roku Miasto przy zaangażowaniu KOS-EKO  i właścicieli budynków, ograniczy emisję zanieczyszczeń z energetycznego spalania paliw w wyniku rozbudowy sieci ciepłowniczej, węzłów cieplnych itp. oraz ograniczy niską emisję w wyniku podłączeń budynków ogrzewanych indywidualnie paliwami stałymi do miejskiej sieci ciepłowniczej.

Planowane nakłady inwestycyjne w ramach organizowanego konkursu KAWKA dla Pomorza ? ograniczenie niskiej emisji wynoszą: w 2014 r. ? 0,9 mln. zł. i w 2015 r. ? 1,2 mln. zł.

Projektowane zadanie zaplanowane do realizacji w 2014 r. i 2015 r., objęte do współfinansowania z Wojewódzkim Funduszem OŚ i GW w Gdańsku oraz Narodowym FOŚ i GW w Warszawie, w ramach konkursu KAWKA dla Pomorza ? ograniczenie niskiej emisji, związane są bezpośrednio z budową osiedlowej sieci ciepłowniczej umożliwiającą likwidację  41 lokalnych źródeł ciepła  zastąpionych węzłami ciepłowniczymi z jednoczesnym  podłączeniem tych obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej.

Zainteresowanych programem oraz pomocą w wypełnieniu Wniosku o dofinansowanie prosimy o kontakt z Biurem Obsługi Klienta MPI KOS-EKO.

Źródło: www.kos-eko.pl

Fot. Miejskie Przedsiębiorstwo Infrastruktury ?KOS-EKO? Sp. z o.o.