Policzymy się z niską emisją!

07.01.2015

Dane o stanie powietrza w polskich miastach są alarmujące: musimy zacząć działać! Problem dotyczy też niestety Bydgoszczy. Miasto postanowiło ograniczyć problem emisji zanieczyszczeń z kominów  domów czy kotłowni (tzw. niską emisję) poprzez liczenie źródeł ciepła i towarzyszącą kampanię ?Policzmy się z niską emisją?.

Miasto, w ramach realizowanego programu KAWKA, wdraża program ochrony powietrza. W związku z tym od 19 stycznia do 30 czerwca 2015 r. do drzwi mieszkańców mogą zapukać ankieterzy, by zapytać m.in. czym ogrzewają swoje mieszkanie bądź dom, jakiej jakości są ich piece lub inne urządzenie grzewcze, czego używają na opał.  Jeśli mieszkańcy będą mieć wątpliwości co do autentyczności ankietera, mogą zadzwonić pod numer tel. 52 58 58 394.

Warto podkreślić, inwentaryzacja służy zbieraniu informacji. Dlatego nie należy się bać, gdyż dane pozyskiwane przez ankieterów posłużą stworzeniu bazy danych o wielkości emisji oraz oszacowaniu skali negatywnego zjawiska, jakim niewątpliwie jest niska emisja. Towarzysząca inwentaryzacji kampanii ma na celu uświadomienie Bydgoszczanom problemu niskiej emisji oraz wskazanie drogi do jej ograniczenia, m.in. poprzez udzielanie informacji ankieterom w celu zdiagnozowania problemu

Niska, ale nie mała

Niska emisja jest problemem wysokiej rangi, z uwagi na bardzo negatywny wpływ na  organizm człowieka, w tym układy oddechowy, nerwowy, pokarmowy, krążenia? Skąd tyle zła?

Niska emisja to wprowadzanie do powietrza zanieczyszczeń z kominów o wysokości do 40 m. Powstaje ona m.in. w lokalnych kotłowniach opalanych paliwami stałymi i ciężkim olejem opałowym, indywidualnych paleniskach domowych oraz w transporcie

Nazwa ?niska? odnosi się do wysokości kominów ? źródłem niskiej emisji są bowiem kominy do 40 m wysokości w domach, kamieniach, kotłowniach. Przeważnie jednak znajdują się one na pułapie do 10 metrów. I właśnie z tego powodu to zjawisko jest tak szkodliwe ? wprowadzane do powietrza na tej wysokości zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstania, wyrządzając wiele złego.

Pojęcie ?niska emisja? należy rozumieć jako emisję z niskich kominów. Nie ma to jednak związku z wielkością emisji, która, niestety, do małych nie należy.

Skąd niska emisja?

Niska emisja to problem związany z emisją mieszaniny szkodliwych pyłów i gazów powstałych w wyniku nieefektywnego spalania paliw w domach i samochodach oraz lokalnych kotłowniach. Często wynika to z braku świadomości społeczeństwa w zakresie wpływu paliwa oraz stanu urządzeń grzewczych na jakość wdychanego przez nich powietrza. Z tego powodu tak ważne są inwentaryzacje, służące gromadzeniu informacji oraz kampanie uświadamiające mieszkańcom wagę problemu.

Sprawa jest naprawdę poważna, gdyż składniki niskiej emisji są przyczyną wielu chorób układu oddechowego, niewydolności układu krążenia, uszkodzeń wątroby, alergii oraz nowotworów. W ekstremalnych warunkach może powodować nawet śmierć.

Inwentaryzacja prowadzona jest od 19 stycznia do 30 czerwca br. na terenie miasta Bydgoszczy. Wraz z towarzyszącą jej w mediach i przestrzeni miejskiej kampanią ?Policzmy się z niską emisją? jest ona  realizowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w Toruniu oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w ramach programu KAWKA.

 

Kampania jest realizowana przez miasto Bydgoszcz. Za działania informacyjno-promocyjne odpowiada firma ABRYS.

Emilia Seweryn, koordynator działań edukacyjnych, ABRYS

Dobre praktyki

<<.  .  .56789
  • KAWKA w Wadowicach

    13.05.2014

    Mieszkańcy miasta Wadowice mogą starać się o dofinansowanie na wymianę i modernizację kotłów grzewczych w zabudowie indywidualnej w ramach programu KAWKA. Deklaracje należy składać do 26 maja br.
  • Kraków: większa sieć, mniej pieców

    24.04.2014

    Likwidacja ponad 5 tys. pieców węglowych i zamiana ich na miejską sieć ciepłowniczą, to plan krakowskiego MPEC na najbliższy czas. Miejska spółka przedstawiła specjalny plan inwestycyjny dotyczący Śródmieścia.
  • Wrocławskie programy walki z niską emisją

    09.04.2014

    Stolica Dolnego Śląska zdaje się być ?zaprogramowana? na inicjatywy mające na celu ograniczenie powstawania niskiej emisji w sektorze mieszkaniowym. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat na terenie Wrocławia zrealizowano kilka programów pozwalających na zastąpienie starych, nisko sprawnych urządzeń grzewczych bardziej proekologicznymi rozwiązaniami dostarczającymi ciepło.
  • Dobre praktyki w pozyskiwaniu ciepła z paliw stałych

    11.03.2014

    Ograniczenie lub eliminacja emisji zanieczyszczeń z sektora indywidualnego ogrzewnictwa i gospodarki komunalnej powodowanej nieefektywnym energetycznie i emisyjnie spalaniem paliw stałych wymaga wielokierunkowych działań. Jedym z nich jest ciągła i szeroko rozumiana edukacja oraz stosowanie dobrych praktyk w zabezpieczeniu w ciepło do celów bytowych w rozproszonych, indywidualnych gospodarstwach domowych. 

    Czym jest dobra praktyka? Dobre praktyki to ?opisy innowacyjnych projektów z dziedziny ochrony środowiska, odnawialnych źródeł energii oraz poprawy efektywności energetycznej?. Innowacyjne przedsięwzięcia o charakterze dobrych praktyk muszą dotyczyć praktycznego rozwiązania konkretnych problemów, które przyniosło określone, pozytywne rezultaty dla lokalnych czy regionalnych społeczności, a w konsekwencji ? dla całego kraju. Należy podkreślić, że dobre praktyki dotyczące rozwiązań tego samego problemu mogą być odmienne w różnych krajach, w zależności od obowiązującego tam prawa, sytuacji ekonomicznej i politycznej, różnic w kulturze i doświadczeniach. 

    Jednym z takich przedsięwzięć jest pozyskiwanie energii cieplnej do celów bytowych, które stanowi nieodłączny element rozwoju regionalnego i jest ściśle powiązane ze stanem środowiska, jakością powietrza i standardami zdrowia i życia ludzi. Realizowanie dobrych praktyk w tej dziedzinie przynosi najlepsze rezultaty, jeżeli jest wspierane zaangażowaniem wszystkich uczestników przedsięwzięcia, a zwłaszcza gdy odbywa się z głębokim zaangażowaniem lokalnych decydentów, gmin, agencji energetycznych, organizacji pozarządowych i ludzi, którzy w sposób bezpośredni doświadczą skutków podjętych działań. 

    Aby działanie ograniczające niską emisję można było zaliczyć do dobrych praktyk, musi on spełniać kilka kryteriów:

    • uwzględniać wymogi prawa: zarówno krajowego, jak i dyrektyw europejskich, w odniesieniu do jakości powietrza, wskazywać metody i działania, które należy podjąć na poziomie lokalnym, z uwzględnieniem uwarunkowań technicznych,
    • być ?realistyczna ekonomicznie? (pod względem finansowego zaangażowania indywidualnego uczestnika przedsięwzięcia, jak i lokalnych władz odpowiedzialnych za bezpieczeństwo energetyczne i stan środowiska),
    • być długoterminowo korzystne dla środowiska, jednoznacznie przyczynić się do ograniczenia emisji z indywidulanych gospodarstw domowych,
    • dać się zastosować w innych regionach czy gminach.


    Wśród technicznych sposobów ograniczania niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego nie wszytkie spełniają wymienione powyżej kryteria dobrych praktyk. Nie każde bowiem indywidualne gospodarstwa domowe mają dostęp do ciepła sieciowego, sieci gazu naturalnego, a rachunek ekonomiczny przedsięwzięć wykorzystujących olej opałowy, energię ziemi (pompy ciepła) czy słońca nie jest korzystny dla beneficjenta. Do dobrych praktyk pozyskiwania czystszego ciepła w rozproszonym sektorze komunalno-bytowym należą programy PONE (Programy Ograniczania Niskiej Emisji) obejmujące wymianę starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych opalanych paliwami stałymi ? węglem, biomasą na instalacje spalania najnowszej konstrukcji typu BAT, wysokosprawne energetycznie i ekologicznie, zasilane kwalifikowanymi paliwami stałymi ? węglem i stałymi biopaliwami. Sposób zastosowania i realizacji tego przedsięwzięcia musi spełniać określone warunki, by być trwale korzystnym dla środowiska. 

    Pod względem organizacyjnym należy zabezpieczyć wsparcie finansowe dla realizowanego programu ze środków publicznych, uwzgledniając realnie oszacowany finansowy udział w nim mieszkańców, wybrać operatora programu (optymalnie powinien on być powiązany z systemem zabezpieczenia gminy w energię), a także opracować regulamin PONE przy uwzględnieniu całego obszaru zagrożonego niską emisją wraz z określeniem warunków finansowania i pomocy ze srodków publicznych. Żaden jednak program nie będzie miał szans zaistnienia w świadomości mieszkańców bez jego odpowiedniej promocji. Wykorzystując różne lokalne media, można skutecznie informować mieszkańców o jego celach, regulaminie i możliwych rozwiązaniach technicznych (prezentacja kotłów typu BAT), wprowadzać określone kryteria energetyczno-emisyjne dla kotłów objętych dofinansowaniem w ramach PONE, dobrowolne zobowiązania na rzecz poprawy jakości powietrza (tzw. eko-znakowanie, eko-certyfikacja), uwzgledniające wymagania dla najlepszych dostępnych na rynku urządzeń, zwłaszcza w zakresie emisji pyłu, OGC i CO (NOx). Przy realizacji PONE niezbędne jest także wprowadzenie monitorowania zgodności jakości stosowanego paliwa z dokumentacją urządzenia grzewczego poprzez kontrolę faktur zakupu (np. przez służby kominiarskie, straż miejską). 

    Do dobrych praktyk ograniczających rozprzestrzenianie się niskiej emisji należą ponadto:

    • zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło budynków mieszkalnych poprzez termomodernizację i termorenowację;
    • dokonanie kompleksowej modernizacji instalacji wytwarzania ciepła i jego dystrybucji w pomieszczeniach mieszkalnych, czyli: wymianę starego pieca, kotła c.o. na nowoczesne urządzenie, modernizację instalacji kominowej pod kątem dostosowania do nowoinstalowanego kotła c.o., modernizację/wymianę starej instalacji c.o. w pomieszczeniach mieszkalnych;
    • nowoinstalowane kotły winny posiadać świadectwo na zgodność z odpowiednią normą i uniemożliwiać spalanie odpadów komunalnych. Dlatego też w programach PONE preferowane jest zastosowanie kotłów z automatycznym zasilanie komory spalnia w paliwo. Kotły, objęte dofinansowaniem winny spełniać w/w dobrowolne kryteria jakości na rzecz poprawy jakości powietrza (tzw. eko-znakowanie, eko-certyfikacja);
    • stosowanie jako paliw stałych: kwalifikowanych sortymentów węgla kamiennego lub stałych biopaliw (pelet drzewnych), zgodnie z dokumentacją techniczną kotła c.o.;
    • eksploatacja kotła zgodnie z jego dokumentacją techniczną, okresowy przegląd, konserwacja i serwisowanie;
    • okresowa kontrola wraz z przeglądem i czyszczenie instalacji kominowej przez uprawnione do tej czynności służby komioniarskie.


    Jednym z miast, w którym program PONE był realizowany w latach 2002?2007, są Tychy. W czasie jego trwania zmodernizowano 2200 kotłowni węglowych poprzez zainstalowanie kotłów z automatycznym zasilaniem komory spalanie w paliwo (1249 kotłów węglowych retortowych, 767 kotłów węglowych podsuwowych ? miałowych), 160 kotłów gazowych i 24 kotły olejowe ? w miejsce starych pieców i kotłów węglowych. Należy podkreślić, że uzyskano efekty w różnych aspektach, zarówno ekologicznym, poprawy efektywności energetycznej wykorzystania paliwa (zmniejszenia zużycie węgla) oraz socjotechnicznym (poprawa wizerunku miasta i jego władz w oczach mieszkańców). W wyniku przeprowadzonych badań oszaowano stopień redukcji emisji w ciągu roku: CO ? 94,9 %, SO2 ? 59 %, pył (TSP) ? 90,6%, NOx ? 15,9% i CO2 ? 30 %. W przypadku zastosowania kwalifikowanego paliwa węglowego przeznaczonego kotłom retortowym stwierdzono redukcję zużycia węgla ? ok. 30 %. Uzyskany efekt ekologiczny ? redukcja emisji z pojedynczego kotła z 1345 kg/rok do 150 kg/rok ? był nieco gorszy niż zakładano, ponieważ nie nadzorowano jakości stosowanego paliwa, zwłaszcza w kotłach podsuwowych.

    kubica

    Rys. 1. Suma emisji zanieczyszczeń z pojedynczego kotła przed i po programie PONE (K. Kubica, at al..; ?Ecological effects of programme on low lewel emission reduction, in case of Tychy town?, 5th ISC ?Air protection in theory and practice? Zakopane 19?21st of October 2006). 

    Czy PONE realizowany w Tychach spełnił wszytkie cechy dobrych praktyk? Na pewno da się zastosować w innych regionach czy gminach. Zapewnił uzyskanie efektu ekologicznego na tzw. końcu rury, czyli na wylocie z komina zmodernizowanej instalacji kotłowej. Niestety brak podobnych programów w ościennych gminach oraz brak standaryzacji i kontroli węgla na rynku paliwa dla sektora komualno-bytowego nie przyczynił się do długoterminowej poprawy jakości powietrza, identyfikowanej w terenowych stacjach monitorowania. Czy to oznacza, że nie należy propagować tego rodzaju PONE jako dobrych praktyk? Wręcz przeciwnie, aktualnie dostępne na rynku kotły c.o. zasilane paliwami stałymi oraz zainteresowanie górnictwa przygotowywaniem odpowiedniego paliwa daje podstawy do promowania PONE. Konieczne jest jednak wprowadzenie standaryzacji jakości paliw stałych, zwłaszcza węgla, standardów emisyjnych kotłów małej mocy. Oznacza to mus interwencji w zakresie uregulowań prawnych ogólnokrajowych, a to już domena odpowiednich władz państwowych. Obecnie dostępne są także programy finansowania o zasiegu krajowym, np. ?KAWKA ? Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii? ogłoszony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 

    Powietrze nie zna granic, dlatego też mieszkańcy miejscowości, których dotyka problem niskiej emisji coraz częściej postrzegają stan powietrza jako ważny element jakości życia i oczekują podejmowania działań przez lokalne władze samorządowe. Należy podkreślić, że tylko działania na poziomie co najmniej regionalnym, zabezpieczone odpowiednimi uregulowaniami prawnymi, dadzą oczekiwany rezultat trwałej poprawy jakości powietrza.


    Bibliografia:

    http://www.dobrepraktyki.org.pl/page/dp3.html

    Kubica K., Kubica R., Zawiejska Z., Szyrwińska I., Ocena efektów ekologicznych i społecznych PONE ?., Raport Nr 0433,NILU Polska, Katowice 2005. 


    dr inż. Krystyna Kubica, ekspert Polskiej Izby Ekologii 

    Fot. Dreamstime.com

  • Toruń z misją

    13.03.2014

    Gmina Miasta Toruń od 1997 r. podejmuje walkę ze zjawiskiem niskiej emisji, zachęcając mieszkańców do modernizowania źródeł ogrzewania na niskoemisyjne poprzez udzielanie dotacji. Na przestrzeni blisko 16 lat, przy wsparciu Gminy Miasta Toruń zostało zlikwidowanych ponad 600 kotłów oraz ok. 4700 pieców kaflowych. Wielkość dotacji, którą Gmina Miasta Toruń przeznaczyła ogółem na ten cel, to ok. 8,7 mln zł.  

    Jedną z ważniejszych inicjatyw miasta jest udział w ogólnopolskim programie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pn. ?Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii? (KAWKA), a realizowanego w formie dotacji udzielanych przez WFOŚiGW w Toruniu. Wdrożenie tego przedmiotowego projektu ma być kontynuacją i uzupełnieniem dotychczasowych przedsięwzięć Torunia, przyczyniających się do rozwiązywania problemu zanieczyszczenia powietrza w mieście i osiągania coraz większego tzw. efektu ekologicznego. Dla mieszkańców to możliwość ubiegania się o wyższe niż dotychczas dofinansowanie inwestycji polegającej na wymianie ogrzewania na niskoemisyjne, zastosowaniu kolektorów słonecznych, termomodernizacji budynków wielorodzinnych czy rozbudowaniu sieci ciepłowniczej. Należy jednak pamiętać, że aby otrzymać dofinansowanie należy zgłosić się do Wydziału Środowiska i Zieleni Urzędu Miasta przed rozpoczęciem inwestycji. 

    Ponadto, 25 lipca 2013 r. Rada Miasta Torunia przyjęła ?Plan działań na rzecz zrównoważonej energii dla Gminy Miasta Toruń w perspektywie do 2020 roku? i zgodziła się na przystąpienia Torunia do inicjatywy ?Porozumienie między burmistrzami?. Plan zakłada ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, wzrost efektywności energetycznej oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii (tzw. pakiet 3×20 ? wszystkie te cele mają wymiar 20% do roku 2020 w porównaniu z rokiem bazowym ? 1998). 

    Na rzecz walki z niską emisją w Toruniu odbywają się również liczne akcje edukacyjne. Celem inicjatywy ?Kochasz dzieci ? nie pal śmieci? ? było podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie negatywnych skutków, jakie niesie za sobą spalanie śmieci w domowych piecach poprzez uświadamianie, że osoby palące odpadami w piecach nie tylko łamią prawo, ale także przyczyniają się do pogorszenia stanu powietrza. W okresie grzewczym dzielnicowi Straży Miejskiej dostarczyli do szkół i placówek zdrowia plakaty i ulotki informujące o akcji. Ulotki otrzymywali również właściciele kontrolowanych posesji. 

    ?Europejski Dzień bez Samochodu? to z kolei edukacyjne spotkanie plenerowe dla dzieci i młodzieży promujące zrównoważony transport, zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego, w których atrakcjami dla uczniów były m.in. konkursy ekologiczne poświęcone emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz prezentacja samochodów o napędzie hybrydowym. 

    W tym roku Toruń przystępuje także do akcji ?Listy dla Ziemi 2014?, która ma na celu wspieranie gminy w działaniach na rzecz ograniczenia niskiej emisji i palenia śmieci przy zaangażowaniu szkół oraz przedszkoli. Poprzez prezentację dobrych praktyk na stronie www.misja-emisja.pl oraz udział przedstawicieli samorządów w konferencji ?Niska emisja ? poważny problem? Gmina Miasta Torunia aktywnie włączyła się także w ogólnopolską kampanię edukacyjno-informacyjną ?Misja-emisja?. 


    Ewa Prządka
    Wydział Środowiska i Zieleni Urzędu Miasta Torunia 

    Fot. Archiwum UM Toruń

  • Mnogość działań ? jeden cel

    19.02.2014

    Coraz więcej samorządów podejmuje inicjatywy mające na celu likwidację niskiej emisji ? i to nie tylko dlatego, iż ciąży na nich ustawowy obowiązek ochrony powietrza, ale również ze względu na to, że znają wartość czystego powietrza na swoim terenie.
<<.  .  .56789

Patroni honorowi

Patroni medialni

Partnerzy

Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.OK